Hành hương về miền đất Phật Ấn Độ, viếng Tứ động tâm

Tứ động tâm là bốn thánh tích thiêng liêng của Phật giáo tại Ấn Độ bao gồm: Bodh Gaya, Sarnath (Varanasi), Kushinagar và Lumbini.

Bodh Gaya được xem là đệ nhất thánh tích Phật giáo, đồng thời cũng là trung tâm Phật giáo lớn nhất ở Ấn Độ và là nơi Đức Phật thành đạo. Hằng năm tín đồ Phật giáo ở Ấn Độ và khắp thế giới lũ lượt hành hương về đây để chiêm ngưỡng cây bồ đề nơi Đức Phật ngồi thiền định, đông nhất là vào các ngày lễ truyền thống của Phật giáo.

Tâm điểm thu hút khách hành hương ở Bodh Gaya là đền Mahabodhi hay còn gọi là tháp Đại Giác, xây bên cạnh cây bồ đề. Đền cao 52m, bốn mặt tháp được chạm trổ rất tinh vi. Phía trước đền là một tảng đá to hình tròn linh thiêng, trên mặt đá có hai dấu chân to tướng của Đức Phật. Bên trong là pho tượng Phật mạ vàng.

Nơi đây còn nổi tiếng với cây bồ đề linh thiêng – nơi Đức Phật đã ngồi thiền và đắc đạo. Theo truyền thuyết thì cây bồ đề này mọc lên đúng vào ngày thái tử Sidharta ra đời, cây bồ đề đã nhiều lần bị chặt phá và mọc lại. Cây bồ đề hiện nay được chiết ra từ cây bồ đề ở Srilanca vốn là một nhánh của cây nguyên thuỷ được đưa sang trồng ở Srilanca từ thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên.

Tại Bodh Gaya còn có một trung tâm Phật giáo của người Việt có tên là Viên Giác Bồ đề Đạo tràng. Ở đây cũng có tụng kinh niệm Phật (nhưng không phải chùa), là trung tâm đón tiếp Phật tử các nơi về hành hương.

“Varanasi” trong tiếng Ấn Độ có nghĩa là “Ánh sáng của Ấn Độ”. Thành cổ Varanasi là một thành phố lịch sử lớn nhất bên bờ sông Hằng. Tương truyền, 6000 năm trước, thành phố này do thần Shiva – một vị thần của Hindu giáo (Ấn Độ giáo) lập ra. Thần Shiva là vị thần thứ ba trong ba vị thần lớn nhất của Hindu giáo. Thần Shiva trú ngụ ở thành phố Varanasi, bất cứ người nào chết ở đây đều đến được với thần Shiva, cho dù họ mang nặng nghiệp xấu thế nào.

Varanasi là một trong những cái nôi của Hindu giáo và là thành phố thiêng nhất của tín đồ đạo đa thần này. Với lịch sử tồn tại hơn 5000 năm, Varanasi là một thành phố cổ nhất có người sinh sống và được so sánh với những thành phố thiêng khác như Jerusalem của Thiên chúa giáo hay Mecca của Hồi giáo. Con sông Hằng chảy qua Varanasi vì thế là nơi để những tín đồ đến đây để cầu nguyện, cúng tế, tắm rửa, giặt giũ lẫn… thiêu xác. Tất cả những sinh hoạt đó đều diễn ra dọc theo các Ghat (bến sông) của Varanasi từ bao đời nay, qua bao thế kỷ đến nay vẫn không có gì thay đổi.

Ở Varanasi còn có Khu Vườn Lộc Uyển Sarnath thánh địa thứ III trên đất phật – Nơi Đức phật giảng bài kinh đầu tiên sau khi đắc đạo vào năm 590 TCN với nhiều di tích còn sót lại như trụ đá Vua A Dục Varanasi, Bảo tháp Dhammek, Bảo tháp Chaukhandi.

Lumbini là một trong bốn nơi quan trọng gắn liền với cuộc đời nơi trần thế của Đức Phật Thích Ca, nằm dưới chân dãy núi Himalaya, cách kinh thành Ca Tỳ La Vệ xưa 25km về phía đông. Kinh thành này là nơi Đức Phật Thích Ca đã sống đến năm ngài 29 tuổi. Lumbini có một số ngôi chùa, đền thờ trong đó có đền thờ Hoàng hậu Mada. Ngoài ra tại đây còn có hồ Puskarini và hồ Holy, nơi mà hoàng hậu Mada đã làm lễ nhúng nước trước khi Đức Phật ra đời. Truyền thuyết ghi lại rằng khi mới sinh ra Đức Phật đã đứng vững thăng bằng trên hai chân, mặt hướng về phía Bắc đi bảy bước, mỗi bước đi của Đức Phật đều được đỡ bởi một tòa sen phía dưới.

Ngoài ra, Lumbini còn lưu giữ được một phần của cung điện Ca Tỳ La Vệ xưa. Vào thời kỳ Đức Phật Thích Ca còn ở trần thế, Lumbini là một khu vườn xinh đẹp đầy màu xanh nằm giữa Ca Tỳ La Vệ và Devadaha. Hoàng hậu Mada đã hạ sinh thái tử Tất Đạt Đa tại đây khi đang trên đường trở về nhà cha mẹ để để sinh con đầu lòng theo tục lệ truyền thống của Ấn Độ thời kỳ đó.

Nơi đức Phật nhập Niết Bàn, Kushinagar đã trở thành một trong bốn thánh tích thiêng liêng nhất của Phật giáo (Lumbini, Bodhgaya, Sarnath và Kushinagar). Khi hành hương, chiêm bái bốn thánh tích (Tứ động tâm) trên miền đất Phật thiêng liêng, có lẽ Kushinagar là thánh tích để lại trong người hành hương những ấn tượng bùi ngùi và xúc động nhất. Nếu như Lumbini (Lâm-tỳ-ni), nơi nhơn thiên và muôn vật hoan ca chào đón sự đản sanh của đấng Từ phụ, thì Kushinagar (Câu-thi-na) là nơi trời người và muôn vật rơi lệ u buồn, tiễn biệt đấng Thiên nhơn sư. Nếu Bodhgaya (Bồ-đề-đạo-tràng) là đạo tràng thiêng liêng, nơi bừng tỏa ánh sáng giác ngộ của đức Phật Thích Ca, thì Kushinagar là nơi ánh đạo huy hoàng của Ngài đã tắt lịm. Nếu Sarnath (vườn Lộc Uyển) là thánh tích thiêng liêng, nơi khơi nguồn của dòng pháp giải thoát, thì Kushinagar là nơi khô cạn chấm dứt suối nguồn giải thoát đang tuôn chảy từ kim khẩu của bậc Đạo sư.